Nhựa sử dụng một lần không phải là kẻ thù

Những quan niệm sai lầm cơ bản về ô nhiễm nhựa nói chung và nhựa sử dụng một lần nói riêng đã trở nên khắc nghiệt đến mức người tiêu dùng, chính trị gia và giới học giả trên thế giới hiếm khi đặt câu hỏi về vấn đề này. Một lời nói dối được nói ra thường xuyên, nó sẽ được coi là sự thật.

Điều trớ trêu là chính thứ đã tạo nên cuộc cách mạng cho cuộc sống hiện đại của con người trên hành tinh, lại trở thành nhân tố chủ chốt cho sự tàn phá môi trường (CO2).

Tuy nhiên, đã có những thay đổi về quan điểm ở trên, và những thay đổi này rất đáng khích lệ. Các phương pháp thử nghiệm có độ chính xác cao hơn kết hợp với các nghiên cứu chi tiết và số lượng mẫu phù hợp, cung cấp cho chúng ta nhiều công cụ hơn để đi sâu và xác minh bằng chứng mà cho đến tận gần đây, phần lớn vẫn còn thiếu.

Như được trình bày dưới đây, luôn có lý do để lạc quan về vị trí của công nghệ nhựa và dữ liệu củng cố luận điểm này. Những sự thật từng được giả định về việc nhựa tràn qua các thành phố và đại dương của chúng ta đang được bóc trần dần. Dữ liệu, thử nghiệm và các nghiên cứu ủng hộ tuyên bố rằng việc sử dụng nhựa dùng một lần là hợp lý về mặt khoa học. Mặt khác, chủ nghĩa hoạt động vì môi trường dựa rất ít vào các lý luận khoa học và thường sử dụng những luận điểm giả khoa học ngẫu nhiên đi kèm những nhận định cảm tính.

Bạn còn nhớ bức ảnh chụp một con gấu Bắc Cực bị bỏ rơi đang trôi nổi trên một tảng băng biển đang say, gợi lên một vùng Bắc Cực đang ấm lên, mực nước biển dâng và rất nhiều các luận điểm vặn vẹo khác? Đúng vậy.

Hành vi xấu, kết quả không tốt

Hãy xem một ví dụ từ Vương quốc Anh. Tám tỷ tờ tiền polypropylene – và bạn nghĩ rằng loại tiền nhựa duy nhất là thẻ tín dụng – được in với nhiều mệnh giá khác nhau hàng năm. Bạn nhìn thấy bao nhiêu người trong số đó trôi dạt vào một ngày gió, dạt vào rãnh nước, hoặc xả rác trên bãi biển hoặc sân chơi?

Mặt khác, những vật dụng bằng nhựa không có giá trị gì đối với chúng ta ngay lập tức sau khi sử dụng được vứt bừa bãi trên đường phố hoặc ném từ cửa kính xe hơi. Chúng thường không hạ cánh tại vị trí mà chúng nên tới đó là thùng rác tái chế. Nhựa là công cụ, công cụ lợi hay hại được quyết định bởi người sử dụng.

Cũng giống như súng không thể hủy hoại chính nó, túi đựng hàng tạp hóa, ống hút nhựa hoặc vỏ bánh mì đang lan tràn trên hành tinh của chúng ta không phải là nguyên nhân gây ra ô nhiễm. Chúng ta nên nhìn nhận vấn đề một cách trực tiếp hơn: “Nhựa là bạn của chúng ta, chúng ta là kẻ thù của chúng ta”.

Đưa nhựa vào tái chế.

Tính tuần hoàn là một thuật ngữ khá mới, nhưng lại có tính lan truyền khi bạn đã hiểu rõ về khái niệm này. Ngoài sự hấp dẫn về mặt ngôn ngữ, đó là một khái niệm cực kỳ quan trọng mà mọi người tiêu dùng nên làm quen, vì nó rất có thể sẽ quyết định kết quả của các chiến lược tái chế trong tương lai.

Một trong những vấn đề khi nói đến tái chế là hầu hết các loại nhựa không được thiết kế với mục đích để tái chế tuần hoàn. Thiết kế sử dụng một lần hiện vẫn là phương pháp sản xuất tiết kiệm chi phí nhất và chúng ta đang đạt được tiến bộ tốt trong các bước khác nhau của quy trình tái chế, chẳng hạn như chất tạo màu polyme bền vững hơn, hiệu quả phân loại và hoàn nguyên nhựa. Mặc dù vậy, Magdalena Klotz, nghiên cứu sinh tại ETH Zurich, đã tóm tắt một cách ngắn gọn những thách thức cốt lõi của việc tái ché, cô giải thích tại sao nhựa tái chế không hoàn toàn là lựa chọn ưu tú để thay thế các vật liệu nguyên sinh. Cô viết, “Đưa nhựa vào vòng đời tuần hoàn là một khái niệm hiện đang thịnh hành; tuy nhiên tỷ lệ thu gom nhựa để tái chế chỉ cao khi các vật liệu tái chế có thể thay thế nhựa nguyên sinh ở mức độ rộng hơn. Để thực sự đáp ứng được mục tiêu về khía cạnh môi trường, chúng ta cũng cần phân loại các loại rác thải nhựa mà chúng ta đã thu gom cũng như thiết kế các sản phẩm tiện lợi hơn và nhất quán hơn để tránh bị lẫn lộn khi thực hiện tái chế. ” Rõ ràng,những cải thiện này cần thời gian để hoàn thiện.

Giấy hoặc nhựa? Từ khía cạnh của LCA, không có sự so sánh trực quan nào.

Không khó để thấy một túi nhựa tạp hóa đang mắc ở trên các bụi cây, vướng vào hàng rào hay bay tán loạn trên đường chỉ với năm phút lái xe, đạp xe hay đi bộ dọc theo khu phố của bạn.

Chỉ một số tìm kiếm đơn giản với từ khóa đánh giá vòng đời (LCA) hay cơ bản như “túi nhựa LCA” hoặc các từ khóa tương tự có thể giúp bạn có nhiều dẫn chứng hơn bảo vệ việc sử dụng nhựa sử dụng một lần, đặc biệt là đối với túi hàng hóa.

Như chuyên gia về nhựa Chris DeArmitt đã dẫn chứng trong cuốn sách của mình, “Nghịch lý nhựa – Sự thật cho một tương lai tươi sáng hơn”, đổ lỗi cho nhựa gây ô nhiễm giống như bạn lái xe đâm vào gốc cây và đổ lỗi cho ô tô. 

DeArmitt dẫn chứng một loạt các định kiến sai lầm lâu đời bằng danh sách sau:

• Túi polyetylen tiêu chuẩn là lựa chọn thân thiện với môi trường nhất nếu tất cả các túi được sử dụng một lần.
• Túi polypropylene tái sử dụng thậm chí còn thân thiện với môi trường hơn khi sử dụng nhiều lần.
• Túi giấy, ngay cả từ giấy tái chế, tệ hơn nhiều so với túi nhựa, đòi hỏi nhiều năng lượng, nước và hóa chất hơn trong quá trình sản xuất, đồng thời tạo ra nhiều CO2 và khí thải hơn so với túi nhựa.
• Túi bông là một tai hại cho môi trường, và bông hữu cơ thậm chí còn tồi tệ hơn.
• Thay thế túi nhựa bằng vật liệu khác không làm giảm lượng dầu tiêu thụ.
• Mọi nghiên cứu đều cho thấy túi nhựa, ngay cả khi chỉ được sử dụng một lần, vẫn “xanh” hơn bất kỳ vật liệu nào khác khi được sử dụng cho các nhiệm vụ tương tự.
• Khi tính cả chi phí, tài nguyên thiên nhiên tiêu thụ và tổng lượng khí thải được tạo ra, việc sử dụng bất kỳ vật liệu nào khác ngoài nhựa đều có hại cho môi trường nhiều hơn đáng kể.
• Con người gây ra rác, vì vậy đổ lỗi cho vật liệu (hoặc nĩa) là không công bằng.

Đây đều là những quan điểm cần thiết phải đưa ra để đánh giá đúng vai trò của nhựa với nền kinh tế cũng như với môi trường.